چنانچه با سیم و کابل برق سروکار داشته باشید، یا اقدام به خرید کابل برق کرده باشید، حتما متوجه نوشته‌های چاپی روی کابل شده‌اید، آنها علائم اختصاری کابل های برق هستند. در حالت کلی هر رسانایی که بتواند جریان برق را عبور دهد و دارای یک عایق در اطرافش باشد کابل تلقی می‌شود. پرکاربردترین عایق در ساخت کابل، پی‌وی‌سی است. این عایق غیرقابل اشتعال است و انعطاف پذیری بالایی نیز دارد. قیمت ارزان پی‌وی‌سی در تولید انبوه و روش ساخت ساده آن، سبب شده است که تعداد بسیار زیادی از کابل‌های فشار ضعیف با این عایق تولید و عرضه شوند. در تولیدات هر کابل برخی از اطلاعات تولید به صورت مختصر روی روکش کابل درج و چاپ می‌شود، درج علائم اختصاری کابل های برق تایع برخی از نکات و قوانین است. برقکاران و فعالان این صنعت با مشاهده اطلاعات روی کابل به خیلی از مشخصات کابل دست می‌یابند.
مقاومت کابل
عکس‌العملی که هر عنصر با توجه به ساختمان اتم و عدد الکترون‌هایش در مقابل جریان یا حرکت الکترون‌های جریان برق از خود نشان می‌دهد را مقاومت کابل می‌گویند. هرمقدار طول کابل بیشتر باشد، مقاومت آن بیشتر می‌شود و هراندازه که سطح مقطع بزرگتر باشد، از مقاومت کاسته می‌شود. هنگامی که میخواهند مقاومت فلزات را اندازه‌گیری کنند، از هرکدام، یک متر با سطح مقطع یک میلیمتر مربع جدا کرده و بعد مقاومت را اندازه‌گیری می‌کنند در این حالت امکان مقایسه مقاومت رساناهای مختلف فراهم می‌شود. در حال حاضر جداولی وجود دارند که مقاومت همه فلزات را نشان می‌دهند. مقاومت کابل را با اهم نشان می‌دهند. مورد دیگری که در کابل مطرح است، هدایت الکتریکی است، هدایت الکتریکی نقطه مقابل مقاومت الکتریکی است. واحد اندازه‌گیری هدایت الکتریکی مو است. هنگامی که در مورد کابل اطلاعات کامل داشته باشید، علائم اختصاری کابل های برق را نیز درک می‌کنید.
شناسائي كابل با علائم اختصاری کابل های برق
کابل‌ها براساس استاندارد کدگذاری می‌شوند. یکی از آنها استاندارد بین‌المللی VDE است. در این استاندارد، برخی علائم اختصاری کابل های برق، مشخص شده‌اند. A، هادی آلومینیومی است، Y عایق از نوع پی‌وی‌سی است. C هادی مسی همرکز است. S شیلدمسی، Kغلاف سربی را نشان می‌دهد. کدهای زیادی برای علائم اختصاری کابل های برق وجود دارد، برخی از آنها عبارتست از، RE هادي تك رشته‌اي مقطع گرد، RM هادي چندرشته‌اي مقطع گرد، SE هادي با رشته داراي مقطع قطاعي شكل، SM هادي كه هر رشته داراي مقطع قطاعي شكل و چندرشته و RF هادي چند رشته‌اي مقطع گرد و قابل انعطاف است که از قبل تعریف شده‌اند. علائم اختصاری کابل های برق کمک می‌کنند که انواع کابل را شناسایی کنید، استاندارد VDE برخی حروف را برای نشان دادن هر ویژگی کابل قرار داده است. برخی حروف که نشان دهنده مشخصات کابل هستند را در ادامه آورده شده است. مثلا، N كابل با هادي مسي، NR كابل با هادي آلومينيوم، Y عایق، H ورق متاليزه، T سيم تحمل كننده در كابل كشي هوايي، R حفاظت فوالدي نواري شكل، E هادي يك رشته، M هادي چند رشته و S هادي بشكل مثلث است. تمامی این حروف در هر کابل براساس ویژگی‌هایش روی آن درج می‌شود، هر کدام در محل خاصی در کابل چاپ می‌شوند.
چاپ علائم اختصاری کابل های برق
بر روی هرکابل حروف و اعدادی نوشته می‌شود که نشان دهنده ویژگی‌های آن است. طرح این علائم براساس نظم خاصی است، که به ترتیب روی کابل چاپ می‌شود. برای نمایش ویژگی‌های کابل در ابتدا تعدادی حروف در کنار هم قرار می‌گیرند، در بین این حروف، یکی برای نمایش عایق به کار رفته است. بعد از این حروف دو عدد قابل مشاهده است، اولین عدد تعداد هادی‌های کابل را نشان می‌دهد. عدد بعدی اندازه سطح مقطع کابل است، با یک نگاه میتوانید به این اطلاعات دست پیدا کنید. بعد از این دو عدد، دو حرف دیگر خواهید دید، حرف اول شکل هادی است، حرف بعدی چند رشته بودن هادی‌های کابل مورد نظر است. در پایان عددی درج شده است که حداکثر ولتاژ قابل تحمل عایق کابل را نشان می‌دهد.
در صورتی که اهل فن یا کارهای فنی باشید و یا اگر برقکار هستید و یا اقدام به خرید کابل برق کرده باشید، حتما تا به حال با حروف و اعداد روی کابل مواجه شده اید، علائم اختصاری کابل های برق همان چیزی است که موقع کار به چشمتان خورده است. تمامی این موارد در کارخانه و در زمان تولید کابل روی آن چاپ می‌شود. کاربرد علائم اختصاری کابل های برق، راهنمایی استفاده کننده است. با همین علائم سایز کابل برق را از هم تمیز و تشخیص می‌دهند. در کمترین میزان آشنایی با این علائم شما نوع سیم یا کابل را تشخیص می‌دهید، البته حرفه‌ای ها علاوه بر تشخیص نوع، درک مفهومی‌تری از موارد دارند که با این علائم می‌توانند یک کار فنی را تا پایان ادامه دهند. گاهی ممکن است علائم اختصاری کابل های برق در هر کشوری متفاوت باشد و یا منحصر به همان کشور باشد. البته این علائم در بسیاری موارد شبیه یا نزدیک به هم است. در هر حال این علائم بسیار بااهمیت و کاربردی هستند و شناخت آنها برای هر فرد مشغول در این صنعت نیازی ضروری است.
منبع